سایت سیر و سیاحت

معماری

بنای آرامگاه امامزاده جعفر بروجرد از بنا های جالب توجه معماری اسلامی در استان لرستان و غرب ایران است . گنبد هرمی شکل این آرامگاه با بیش از هزار سال قدمت ، در دوره سلجوقیان ساخته شده است و از نمونه های معماری سلجوقی به حساب می آید . این گنبد منحصر به فرد ، بصورت مخروطی مخروطی بلند و پلکانی با ۱۸ پله ساخته شده است . نمونه این گونه گنبد ها ، در غرب ایران کمتر دیده می شود اما در مناطق جنوبی تر ( خوزستان ) ، آثار مشابهی مانند آرامگاه دانیال نبی در شوش گسترش بیشتری دارند .


مجموعه امام زاده جعفر در شرق شهر بروجرد و قرار دارد و شامل بقعه امام زاده جعفر و حواشی آن ، بقعه دو خواهران ، گورستان عمومی و آرامگاه خصوصی است .

ساختمان اصلی ، معروف به بقعه امام زاده جعفر از آثار دوران سلجوقی است که شامل گنبدی مخروطی شکل بر بالای ضریح است . تعمیرات و تغییراتی در دوره ایلخانی نیز در این مجموعه دیده می شود . این نمونه معماری در ایران بسیار نادر است و نمونه دیگر آن آرامگاه دانیال نبی در شوش است .

مقبره اصلی هشت ضلعی است و اندازه کل زیر بنای آن 22 در 20 متر و ارتفاع گنبد آن از سطح زمین نزدیک به 25 متر است . طبقات بقعه یک دست و سالم اند ولی نمای اطراف حرم ، اصالت معماری اصلی را از دست داده و به مرور زمان از نظر کالبد ظاهری تغییر کرده است . درگاه ورودی مقبره دارای دو نشیمن است که با کاشی های عصر صفوی و قاجاری مزین شده است . این درگاه ، دری از چوب به اندازه 5/1 در 2 متر دارد که کنده کاری شده و بر حاشیه آن نیز آیاتی از قرآن حک شده است . کنده کاری و منبت کاری روی لنگه های در و حاشیه آن از هنر و زیبایی فراوان برخوردار است و شاهکاری از هنر دوره صفوی است . زنجیر نفیسی از جنس نقره بر درب چوبین امام زاده قرار داشت که مورد دستبرد قرار گرفت . در کناره درگاه ، سنگ قبری از مرمر به اندازه 38 در 50 سانتی متر بر دیوار نصب شده که بر حاشیه آن آیاتی از قرآن به طور برجسته کنده کاری شده است . این سنگ قبر به بانویی به نام شاخاتون تعلق دارد . در وسط حرم ، ضریحی از چوب و ورشو قرار دارد . اصل قبر در طبقه زیرین است و شش پله از کف حرم پایین تر است که اتاق آجری سردابه آن به بلندی ۳ متر ساخته شده و اندازه آن 3/10 در 70/2 متر است .

در مورد فرد مدفون در امام زاده نظرات گوناگونی هست . افراد محلی آن را فرزند یا فرزند زاده امام موسی کاظم (ع) می دانند اما بر اساس نوشته های معتبر ، نام اصلی صاحب قبر ، ابوالقاسم جعفر بن الحسین بن على بن الحسن المکفوف بن الحسن الافطس بن على اصغر بن الامام على بن الحسین (ع) می باشد که با این حساب نسب وی به امام چهارم ، زین العابدین (ع) می رسد .

بنای امام زاده جعفر با حواشی و متعلقات آن ، بعد از مسجد جامع ، قدیمی ترین اثر تاریخی در درون شهر بروجرد است .

طرح آزاد سازی حریم امام زاده جعفر (ع) بروجرد اخیرا به اتمام رسیده است ؛ در حال حاضر اراضی حریم امامزاده جعفر (ع) مسطح شده است.